- ૫ર્યાવરણનાં સંરક્ષણ માટે પ્રાકૃતિક સંપત્તિનો વિવેકપૂર્વક ઉ૫યોગ જરૂરી : રાજ્ય સરકાર વૃક્ષોના વાવેતર, વન સંરક્ષણને પ્રોત્સાહન આપી રહી છે
- સુજલામ સુફલામ જળ અભિયાન, પ્રાકૃતિક કૃષિ તરફ પ્રયાણ
- પર્યાવરણની જાળવણી કાજે રાજ્ય સરકારનો છે મક્કમ નિર્ધાર
પોરબંદર તા.૦૧, માનવી કુદરતનું જ અંગ છે. માનવજીવન ૫ર્યાવરણને અનુસરે છે. આપણી સંસ્કૃતિના વિકાસમાં કુદરતનો મહત્વનો ફાળો રહ્યો છે. ડાર્વિનના ઉત્ક્રાંતિવાદના સિદ્ધાંત અનુસાર માનવીની ઉત્પત્તિ કુદરતના તત્વોમાંથી થઇ છે. માનવી હોય કે ૫શુ-પંખી કે જીવ-જંતુ દરેક પોતાનું જીવન ટકાવી રાખવા માટે કુદરતી સંસાધનોનો જ ઉ૫યોગ કરે છે. “વૃક્ષો વાવો, જીવન બચાવો” એ માત્ર સૂત્ર નથી એ આ૫ણી જવાબદારી ૫ણ છે. જો આ૫ણે ૫ર્યાવરણનુ સંરક્ષણ નહી કરીએ તો આ૫ણી ભાવિ પેઢીને સુંદર કુદરતી વારસો નહી આપી શકીએ. પર્યાવરણનાં સંરક્ષણ માટે લોકો જાગૃત થાય તે હેતુસર યુનાઇટેડ નેશન્સ દ્વારા 1972થી દર વર્ષે 5મી જુનને વિશ્વ ૫ર્યાવરણ દિવસ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે.
પર્યાવરણ સંરક્ષણના ઉપાયો
જો આ૫ણે ૫ર્યાવરણનું સંરક્ષણ કરવુ હોય તો પ્રાકૃતિક સંપત્તિનો વિવેકપૂર્વક ઉ૫યોગ કરતાં શીખવું ૫ડશે. પ્રાકૃતિક સંસાધનના ઉ૫યોગ ૫ર કાબુ રાખી આ૫ણે ૫ર્યાવરણનું સંરક્ષણ કરી શકીએ તેમ છીએ.
ખનિજ અને ઉર્જા સંસાધન
વિવિધ પ્રકારના ખનીજ તત્વો કે જેમાંથી ઉર્જા ઉત્પન્ન થાય છે તેમાં કોલસો, તેલ અને વિવિધ પ્રકારના અશ્મિભૂત ઇંધણ શામેલ છે. જેનો મુખ્યત્વે વીજ ઉત્પાદન કેન્દ્રો અને વાહનોમાં ઉપયોગ થાય છે, હવાના પ્રદૂષણમાં તેમનો મુખ્ય ફાળો છે. આવા સંસાધનનો કરકસરયુક્ત ઉ૫યોગ કરવાની જરૂર છે. રાજ્ય સરકાર દ્વારા નવા ઉર્જા સંસાધનો જેવા કે પવન ઉર્જા, સોલર ઉર્જા અને ભરતી ઉર્જાને પ્રોત્સાહન આવવામાં આવી રહ્યું છે. બેટરીથી સંચાલિત વાહનો પર સબસિડી આપવામાં આવી રહી છે જેથી પ્રદૂષણ ઘટે અને પર્યાવરણનું રક્ષણ થાય.
વન સંસાધન
ભૂમિના ધોવાણને રોકવામાં અને દુષ્કાળની અસરોને ઘટાડવા તેમજ પાણીના સ્તરને સ્થિર કરવામાં જંગલો મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે. આ ઉ૫રાંત વાતાવરણની સ્થિતિને નિયંત્રિત કરીને પ્રાણીઓ માટે કાર્બન ડાયોક્સાઇડનું સ્તર ૫ણ નિયંત્રિત કરે છે. જે પૃથ્વી પર જીવનનું સંતુલન જાળવી રાખે છે. રાજ્ય સરકાર દ્વારા વનીકરણ, ઔષધિય વનસ્પતિઓના સંરક્ષણ અને સંર્વધનના વ્યા૫ક પ્રયાસો કરવામાં આવી રહ્યા છે. જો આ૫ણે ૫ર્યાવરણનું જતન કરવું હોય તો વૃક્ષો સાથે મિત્રતા કેળવવી ૫ડશે.
જળ સંસાધન
કહેવાય છે કે જળ એ જ જીવન છે. ત્યારે રાજ્ય સરકાર દ્વારા જળ સંગ્રહ કરવા સમગ્ર રાજ્યમાં સુજલામ સુફલામ જળ અભિયાન અંતર્ગત તળાવો ઊંડા કરવા ચેકડેમ અને જળાશયોનું ડિસિલ્ટિંગ, નહેરોની સફાઇ, તળાવો તથા નદીના પ્રવાહને અવરોધતા ઝાડી ઝાંખરા દૂર કરવા, નદીઓને પુન:જીવિત કરવાની કામગીરી, પીવાના પાણીની પાઇપ લાઇનોના વાલ્વમાંથી પાણીની બગાડને રોકવાની કામગીરી અને વન તલાવડી બનાવવા વગેરે જળસંચયની કામગીરી હાથ ધરાઇ રહી છે જેથી આગામી સમયમાં જળસંગ્રહ થશે. આ સિવાય સરકાર દ્વારા વિવિધ સ્થળે નાના જળાશયોના બાંધકામ, ફુવારા પદ્ધતિ, ટપક સિંચાઈ પદ્ધતિને પ્રોત્સાહન આપવામાં આવે છે. જેથી પાણીની સ્ત્રોત વધવાથી પાણીની મુશ્કેલી દૂર થાય તેવો રાજ્ય સરકારનો ઉદ્દેશ છે.
ખાદ્ય સંસાધન
રસાયણયુક્ત ખેતીને કારણે જમીનની ગુણવત્તા તથા ખોરાકની ગુણવત્તા પર વિપરીત અસર થાય છે. આપણે પાકના ઉત્પાદન માટે ટકાઉ પગલાં અપનાવવાની જરૂર છે. જે અંતર્ગત, રાજ્ય સરકાર દ્વારા રાસાયણિક ખાતરો અને જંતુનાશક દવાઓનો ઉપયોગ કરવાને સ્થાને કુદરતી ખાતરનો ઉ૫યોગ કરીને પ્રાકૃતિક ખેતી અ૫નાવવા માટે પ્રોત્સાહન આપવામાં આવી રહ્યું છે. ગુજરાતે ગાય આધારિત ખેતીને પ્રોત્સાહન આપીને આ દિશામાં આગવી પહેલ કરી છે. જેથી પાકની તેમજ જમીનની ગુણવત્તામાં વધારો થશે અને લોકો સાથે ભૂમીનું સ્વાસ્થ્ય પણ જળવાશે.
પર્યાવરણીય સંરક્ષણ માટે વ્યક્તિ તરીકે આપણું પોતાનું યોગદાન પણ ખૂબ મહત્વનું છે. આપણું કર્તવ્ય છે કે કુદરતી સંસાધનો વિવેકપૂર્ણ ઉ૫યોગ કરીએ, વૃક્ષારો૫ણ કરીએ, વિજળી, પાણી વગેરેનો જરૂરીયાત મુજબ જ ઉ૫યોગ કરીએ. આ બધા નાનાં-નાનાં પગલાં દ્વારા આપણે ૫ર્યાવરણના સંરક્ષણ માટે મહત્વપુર્ણ યોગદાન આપી શકીએ તેમ છીએ.