ચૂંટણી સુધારાની દિશામાં એક માઇલસ્ટોન સાબિત થશે રિમોટ EVM

🔊 इस खबर को सुनें

najrana pathan

ચૂંટણી પંચે સ્થાનિક પ્રવાસી મતદારો માટે રિમોટ ઈલેક્ટ્રોનિક વોટિંગ મશીન વિકસાવીને એક સારી પહેલ કરી છે. આવી કોઈ પહેલની જરૂર એટલા માટે હતી, કારણ કે એક મોટી સંખ્યામાં લોકો કામ-ધંધાના સંબંધમાં તેમના ઘરથી દૂર રહેવા લાગ્યા છે. સમયની સાથે આવા લોકોની સંખ્યા વધી રહી છે. આવા કરોડો લોકો તેમના મતાધિકારનો ઉપયોગ નથી કરી શકતા, કારણ કે સેંકડો કિલોમીટરની યાત્રા કરીને તેમના ગામ-ઘરે મત આપવા જવો ક્યારેય પણ સુવિધાજનક નથી હોતો. એક અનુમાન અનુસાર લગભગ 30 કરોડ મતદારો મતદાનથી વંચિત રહી જાય છે. હવે એવા મતદારો માટે રિમોટ ઈવીએમ કોઈ વરદાન સાબિત થશે. સમયની સાથે આ ઈવીએમનો લાભ બીમાર અને વૃદ્ધો પણ ઉઠાવી શકે છે અને મતદાનના દિવસોમાં મુસાફરી કરનારા લોકો પણ. આનાથી તે તમામ લોકોના વોટિંગ શેરમાં વધારો થશે, જેઓ મતદાન કરવા ઈચ્છતા હોવા છતાં પણ તેમ કરી શકતા નથી.

આનાથી ઓછા મતદાનની સમસ્યા પણ દૂર થાય તેવી પુરેપુરી શક્યતા છે. બેશક રિમોટ ઈવીએમને લઈને સામાન્ય લોકોની પ્રતિક્રિયા ઉત્સાહજનક હોવી જોઈએ. હવે જોવાનું એ રહે છે કે આ EVM પર રાજકીય પક્ષો કેવી પ્રતિક્રિયા આપે છે? તે યોગ્ય રહેશે કે તેઓ નમ્રતાથી પોતાની પ્રતિક્રિયા આપે અને નકારાત્મકને બદલે સકારાત્મક વલણ અપનાવે. આ અપેક્ષા એટલા માટે છે કારણ કે કેટલાક રાજકીય પક્ષો ઈવીએમ અંગે પ્રશ્નો ઉઠાવવા ટેવાયેલા છે. સારી વાત છે કે તેમની આ આદત તાજેતરની હિમાચલ અને ગુજરાત વિધાનસભાની ચૂંટણી દરમિયાન જોવા મળી ન હતી.

રિમોટ ઈવીએમનું અસ્તિત્વમાં આવવું એ ચૂંટણી સુધારણાની દિશામાં એક સીમાચિહ્નરૂપ છે. ચૂંટણી પંચ રિમોટ ઈવીએમ પછી બાકી રહેલા અન્ય ચૂંટણી સુધારાઓ પર ઝડપથી આગળ વધે તેવી અપેક્ષા છે. આ સુધારાઓ માત્ર મતદાનમાં વધુને વધુ લોકોની ભાગીદારી જ નહીં વધારે, પરંતુ અન્યાયી માધ્યમોના ઉપયોગને અટકાવશે તેમજ રાજકારણના અપરાધીકરણને પણ અટકાવશે.

આ વાતને નજરઅંદાજ ન કરવી જોઈએ કે તમામ ઉપાયો બાદ પણ ચૂંટણીમાં અન્યાયી માધ્યમોનો ઉપયોગ વધી રહ્યો છે. લોકોને લાલચ આપીને અને હવે સીધા-સીધા પૈસાની વહેંચણી કરીને લોકોના મત મેળવવાના પ્રયાસો થઈ રહ્યા છે. ગુનાહિત પૃષ્ઠભૂમિ ધરાવતા લોકોને ચૂંટણી લડતા અટકાવવા એ પણ ચૂંટણી પંચની પ્રાથમિકતા હોવી જોઈએ. જોકે, ચૂંટણી પંચ એક લાંબા સમયથી આ માટે પ્રયાસ કરી રહ્યું છે, પરંતુ રાજકીય પક્ષો તેના સૂચનોને અપનાવવા તૈયાર ન હોવાથી તેમાં સફળતા મળી નથી. ચૂંટણી પંચ પાસે પૂરતી સત્તા ન હોવાથી રાજકીય પક્ષો સામે ચાલી શકતું નથી. તે યોગ્ય રહેશે કે સુપ્રીમ કોર્ટ આ મામલે ચૂંટણી પંચને મદદ કરે અને તેને જરૂરી સત્તાઓથી સજ્જ કરવાની જરૂરિયાતને સમજે.